Rakı to tradycyjny turecki napój alkoholowy o charakterystycznym smaku anyżu. Jest to mocny alkohol, który zwykle zawiera od 40% do 50% alkoholu. Odgrywa on ważną rolę w tureckiej kulturze kulinarnej i towarzyskiej. Często porównywany jest do greckiego ouzo czy francuskiego pastis, jednak rakı posiada swoje unikalne cechy, które wyróżniają go na tle innych anyżowych trunków.
Krótka historia i opis produkcji raki
Początki raki sięgają czasów Imperium Osmańskiego, gdzie był on popularnym napojem wśród różnych warstw społecznych. Tradycyjnie raki wytwarzane jest z winogron, które po fermentacji destyluje się razem z anyżem, nadając trunkowi charakterystyczny aromat. Do 2004 roku produkcja tego alkoholu była zmonopolizowana przez państwową firmę Tekel, która wytwarzała znane marki np. Yeni Rakı, Kulüp Rakı czy Tekirdağ. Po liberalizacji rynku pojawiły się nowe marki m.in. Efe Rakı.
Raki powstaje poprzez destylację sfermentowanych winogron lub innych owoców. Po pierwszej destylacji dodaje się anyż, który nadaje trunkowi charakterystyczny smak i aromat. Następnie przeprowadza się drugą destylację, po której raki dojrzewa przez pewien czas, zanim trafi do butelek. Zawartość alkoholu wynosi w tym przypadku zazwyczaj od 40% do 50%.
Niektóre nowoczesne wersje rakı produkowane są także z dodatkiem fig lub ziół, co nadaje im delikatnie słodszy lub bardziej złożony smak. Wyróżnia się poza tym dwie główne kategorie rakı: klasyczną i tzw. “altınbaş”, która pochodzi z pierwszej frakcji destylacji i jest uznawana za bardziej szlachetną.
Jak należy pić raki?
Raki bardzo rzadko pije się w czystej postaci. Najczęściej rozcieńcza się je zimną wodą w stosunku 1:2 lub 1:1, co powoduje zmętnienie i nadanie mlecznego koloru trunkowi – stąd potoczna nazwa “lwie mleko” (aslan sütü). Zjawisko zmętnienia po dodaniu wody do rakı nazywa się efektem Ouzo (od greckiego odpowiednika rakı). Powstaje, gdy olejki eteryczne z anyżu (np. anetol) tracą rozpuszczalność w alkoholu po jego rozcieńczeniu. W wyniku tego tworzy się emulsja, która rozprasza światło – stąd mleczny wygląd.
Alkohol ten serwowany jest podczas specjalnych spotkań towarzyskich zwanych rakı sofrası, gdzie towarzyszą mu różnorodne przystawki (meze) np. twardy biały ser (beyaz peynir) czy kawałki melona. Spożywanie raki to nie tylko degustacja alkoholu, ale także celebracja wspólnego biesiadowania.
Co ciekawe, raki jest głęboko zakorzenione w tureckiej kulturze i tradycji. Było ulubionym napojem Mustafy Kemala Atatürka, założyciela nowoczesnej Turcji. Trunek ten symbolizuje gościnność, wspólnotę i celebrację życia. Pomimo obowiązujących wysokich podatków na alkohol w Turcji, raki pozostaje ważnym elementem tureckiej tożsamości kulinarnej i towarzyskiej. W 2010 roku powstał nawet film dokumentalny pt. „Rakı and Meze”, ukazujący społeczne i emocjonalne znaczenie tego trunku w tureckim społeczeństwie.
Raki w Polsce - czy jest dostępne w sprzedaży?
Raki, chociaż głęboko zakorzenione w tureckiej tradycji, zaczyna zdobywać coraz większą popularność także w Polsce. Jest to alkohol niszowy, który przyciąga głównie miłośników kuchni tureckiej, osób, które odwiedziły Turcję, oraz koneserów anyżowych trunków. W Polsce raki można znaleźć w specjalistycznych sklepach z alkoholem, a także w sklepach internetowych, gdzie ceny butelek 0,7 l wahają się od 80 do 130 zł. Chociaż trunek ten nie jest jeszcze powszechnie dostępny w restauracjach, w większych miastach można spotkać tureckie restauracje, które serwują ten charakterystyczny alkohol.
Raki zyskuje także fanów wśród barmanów eksperymentujących z jego użyciem w koktajlach – to jednak w Turcji uważane jest za profanację.
Zachęcam tutaj do zapoznania się z naszymi przemyśleniami na temat raki z naszej wizyty w Stambule: https://www.znosemwkieliszku.pl/inne-alkohole/raki/stambul-i-turecka-raki-przemyslenia-z-podrozy.